Jak ważny jest nerw błędny? Jak przywrócić moc nerwu błędnego, by się skutecznie odprężyć i zregenerować?

Nerw błędny to X nerw czaszkowy układu autonomicznego (najdłuższy w naszym organizmie!), który biegnie przez prawie całe nasze ciało, począwszy od rdzenia przedłużonego, przez szyję, klatkę piersiową, brzuch, aż do okrężnicy, unerwiając po drodze wszystkie narządy.

Związany jest z układem przywspółczulnym, a więc odpowiada za wszelkie mechanizmy o charakterze relaksacyjnym, regenerującym, również trawienie – tzw. układ ‘rest and digest’- ‘odpoczynku i trawienia’. Dzięki impulsom nerwowym przesyłanym właśnie przez nerw błędny, mózg jest w stanie kontrolować działanie narządów, pozwala na relaksację, odpoczynek, procesy odnowy i regeneracji, leczenie.

Nadmierna aktywność nerwu błędnego może prowadzić do omdlenia, ale z kolei przewaga antagonistycznego układu – współczulnego, spotykana jest częściej i przynosi wiele niekorzystnych skutków w długofalowym ujęciu (nadciśnienie, arytmia serca, stany zapalne, upośledzona regeneracja, upośledzone trawienie w tym SIBO, a nawet depresja czy choroby autoimmunologiczne).

Między tymi dwoma układami – współczulnym i przywspółczulnym – powinno dochodzić do zbalansowanej współpracy. Dysregulacja układu autonomicznego często rozwija się w dysautonomię, zespół najróżniejszych dolegliwości, o czym przeczytacie w następnym moim wpisie.

Zazwyczaj mamy do czynienia z osłabioną aktywnością układu przywspółczulnego, a więc i nerwem błędnym, gdyż w przewadze pracuje układ współczulny, włączający się w sytuacjach stresu, którego niestety mamy nadmiar (zarówno stres emocjonalny, jak i ten na poziomie biochemicznym, somatycznym, kiedy niedosypiamy, przetrenowujemy się, zmagamy się z przewlekłymi stanami zapalnymi, chorujemy na choroby przewlekłe – cukrzyca, miażdżyca itd.).

Nerw błędny odpowiada m.in:

  • Za czynność serca (zwalnia jego pracę, reguluje rytm, jego stymulacja zapobiega chorobom sercowo-naczyniowym m.in. niewydolności).
  • Za pracę przewodu pokarmowego – nerw błędny komunikuje jelita z mózgiem, unerwia jelita i współgra z enterycznym układem nerwowym, czyli swoistym układem nerwowym naszego układu pokarmowego. We wnętrzu naszych jelit znajduje się ogromna liczba neuronów, na pewno słyszałeś nie raz, że jelita to nasz drugi mózg, to właśnie m.in. dzięki nerwowi błędnemu, możemy mówić o tej współzależności między jelitem a mózgiem, i na odwrót. Stymulacja nerwu błędnego inicjuje wydzielanie motyliny, która to odpowiada za aktywację MMC (The Electric Myoelectric Complex-wędrujących kompleksów motorycznych) – procesu oczyszczającego przewód pokarmowy. Jego upośledzenie często spotykamy u pacjentów z SIBO – przerostem bakteryjnym jelita cienkiego, który może mieć swoją przyczynę w dysautonomii, co również często objawia się gastroparezą. Oprócz tego nerw błędny czuwa nad sprawnym trawieniem, odpowiednim wydzielaniem enzymów trawiennych czy kwasu solnego w żołądku.
  • Za regulację poziomu neuroprzekaźników, zwiększenie sprawności funkcji kognitywnych, pobudzanie BDNFu, który odpowiada za neurogenezę i neuroplastyczność, lepszy sen – wydzielana acetylocholina wpływa na nasz nastrój, motywację, skupienie i procesy uczenia, ma także działanie przeciwzapalne. Stymulacja nerwu błędnego ma zastosowanie w leczeniu ciężkich depresji, epilepsji czy choroby Alzheimera.
  • Za regulację osi HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza) – obniża poziom kortyzolu, powoduje lepszą komunikację na tej drodze, dodatkowo odpowiada za wzrost neuroprzekaźnika GABA, a więc jest krytycznie ważny w problemach z nadnerczami i przewlekłym stresem.
  • Za działanie przeciwzapalnie – obniża wydzielanie prozapalnych cytokin, stymulowanie nerwu błędnego pomaga w RZS (Reumatoidalnym Zapaleniu Stawów) czy chorobach zapalnych jelit (WZJG, choroba Leśniowskiego-Crohna), nerw błędny ma również związek z syntezą komórek macierzystych, co pozwala na regenerację i obniżenie stanu zapalnego.

Nieprawidłowe działanie nerwu/osłabienie jego działania może wynikać z:

  • Różnego rodzaju wypadków z uszkodzeniem pnia mózgu, czy głębokich zranień szyi (i właściwie wszędzie tam gdzie przebiegają włókna jego nerwu) – wtedy mamy do czynienia z bardzo poważnymi skutkami zdrowotnymi.
  • Porażenia nerwowego towarzyszącemu różnym chorobom (uszkodzenia włókien nerwu błędnego), np. cukrzycy (zarówno typu I jak i II)! Procesy glikacji mogą uszkadzać nerwy i na wskutek neuropatii może dochodzić do zaburzeń w działaniu vagus nerve. Wskazuje się również na przewlekłe infekcje (zwłaszcza Boreliozę) i towarzyszący im przewlekły stan zapalny.
  • Długotrwałego stresu – a więc nadmiernej aktywności układu współczulnego, dysregulacji osi HPA i w konsekwencji upośledzenia powrotu do homeostazy, niemożności odpoczynku. Stresorami mogą być najróżniejsze czynniki (np. prozapalna dieta, ciągłe niedosypianie, przetrenowanie, czy wspomniane wyżej przewlekłe infekcje (bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze).

Co może świadczyć o osłabionym nerwie błędnym?

Osłabiona regeneracja organizmu, upośledzone trawienie- dyspepsje, zaleganie w żołądku jedzenia, SIBO, refluks żołądkowo-przełykowy, zmęczenie, nadciśnienie, szybkie spoczynkowe tętno, zaburzenia rytmu serca, depresja, zaburzenia lękowe, problemy z nauką i skupieniem się.

Jak można zastymulować swój nerw błędny?

  • Głębokie wolne oddychanie przez przeponę, tzw. brzuszne
  • Napinanie mięśni brzucha (lub wstrzymanie oddechu z jednoczesnym napięciem mięśni brzucha)
    Zimno – zimne prysznice, morsowanie… ale na początek można zacząć od codziennego mycia twarzy zimną wodą
  • Śpiewanie
  • Ekspozycja na słońce (ekspozycja na słońce ma szereg działań pozytywnych, a wręcz zbawiennych i niezbędnych dla naszego organizmu, działa przeciwzapalnie i regulująco na układ hormonalny, ale o działaniu słońca jeszcze u nas przeczytacie)
  • Medytacja
  • Dobre relacje z innymi, pozytywne myśli i uczucia
  • Głośny śmiech!
  • Odpowiednio zasiedlona flora bakteryjna
  • Ćwiczenia – te o umiarkowanej intensywności
  • Okresowe poszczenie
  • Napinanie mięśni brzucha
  • Kaszel
  • Wizyta u dobrego fizjoterapeuty lub osteopaty
  • Przestrzeganie naturalnego rytmu dobowego

*Coraz więcej doniesień ukazuje się odnośnie pozytywnej w skutkach elektrycznej stymulacji nerwu błędnego w leczeniu depresji, padaczki, chorób zapalnych jelit, czy choroby Alzheimera.

Jak zwykle wszystko sprowadza się do podstaw. Zdrowe relacje, relaks, natura, nieprzetworzone jedzenie, równowaga w życiu…będzie sprzyjała równowadze naszego układu nerwowego. To, co w dzisiejszych czasach wydaje się być największą przyczyną chorób, w tym i osłabionej aktywności nerwu błędnego, jest stres. Nasz nieodłączny kompan, starajmy się jednak, żeby nie było go za dużo w naszym życiu. Zmieniajmy to, na co mamy wpływ: pilnuj snu ( o 22.00 kładź się spać), przebywaj jak najwięcej na słońcu (zwłaszcza rano), a jak najmniej w obecności laptopów i smartfonów, jedz prosto i świeżo, a rzeczami, nad którymi nie masz kontroli – nie przejmuj się!


Zainteresował Cię artykuł?

Poszerz swoją wiedzę o wybrane produkty z naszego sklepu – solidna dawka praktycznej wiedzy!

Kategoria: Artykuł, Badania, Choroby, Dieta, Zdrowie, Zdrowy styl życia
Tagi: nerw błędny

Podziel się tym artykułem:

Chcesz więcej darmowej wiedzy?

Obserwuj mnie w social mediach:

Instagram
keyboard_arrow_up